Ayvalık… Küçük ve mütevazi bir sahil kasabası olarak bilinse de geçmişinin izleri milattan önceye ye kadar uzanıyor.

1900’lerin başında ise Ayvalık,  “Doğunun Boston’ı”  şeklinde anılacak kadar doğunun önemli bir liman kenti haline geliyor. Gelin hep birlikte küçük balıkçı tekneleri, limanı ve kimlikleşmiş sokaklarıyla bize kucak açan Ayvalık’a ve kentin köklü geçmişine bakalım!

Bu balıkçı kasabasını keşfe başlamadan hatırlatalım. Ayvalık’ı daha detaylı dinlemek isterseniz Piri uygulamasını indirebilirsiniz.

Ayvalık Ayazması

Öncelikle bir tanımla başlayalım. Ayazma, Ortadoks inancından kutsal olduğu kabul edilen sulara deniyor. Gelin size buranın hikayesini anlatalım:

Hikayeye göre 1800’lerde Ayvalık’ta yaşamış genç bir kız; rüyasında Hz. Meryem’i görmeye başlamış sürekli. Rüyada Hz. Meryem kızı, bu alana getiriyormuş. Ve rüyada sular fışkırıyormus. Kız bu rüyalardan bahsedince şehrin yetkileri bu alanı kazmaya karar vermiş.

Kazılar sonucunda alanda Hz. Meryem’e ait bir ikonaya yani taşınabilir bir resme rastlamıştır. Üstelik ikonunanın yanında da bir su kaynağı onları yetkilileri karşılamış.

Balıkesir Belediyesi2nin yaptığı çalışmalar sonucu burasının bir kilise olmadığı kanıtlanmış. 2018’de büyük bir restorasyondan geçen Ayvalık Ayazması ziyaretçilerini bekliyor!

Tostçular Çarşısı

Ayvalık denilince akla ilk gelen şeylerden birisi meşhur ayvalık tostudur herhalde. Peki ama bu dillere destan ayvalık tostunun ünü nereden geliyor? Gelin bir göz atalım.

Tost az malzeme ve hızlıca hazırlanabilmesiyle fast food kategorisinde yer alıyor. Fakat ayvalık tostunu bir hayal edin. Sosisinden turşusuna ketçabından amerikanına kadar çeşit çeşit malzeme bulmak mümkün içinde. Yine de ayvalık tostunu ayvalık tostu yapan şey bol malzemeli oluşu değil.

Ayvalık tostunun lezzeti nohut mayasıyla yapılmış simit ekmeğinden geliyormuş. Zaten ayvalık tostu ilk çıktığında da malzemeleri bu kadar bol değilmiş. Şanslısınız ki Ayvalık Tostçular Çarşısı’nda tostu tadabileceğiniz 10’dan fazla mekan var. Birini seçip oturmanızı tavsiye ederiz!

Şeytan Sofrası

Tek bakışta Ayvalık adalarının uçsuz bucaksız zeytin ve çam ormanlarını görebileceğiniz, efsanevi bir yer Şeytan Sofrası. Hele bir de manzaranıza gün batımı ekleniyorsa Ege denizi üzerinden… Eşsiz bir ana şahit olmuşsunuz demektir. Bir de ismi ile alakalı rivayetler var. Biraz onlara bakalım isterseniz:

En meşhur anlatıya göre şeytan kaçarken üç adım atmış. Üç yerde adımlarının izi çıkmış. Bu izlerden biri Midilli Adası’nda biri Kaz Dağları’nda bir diğeri ise burada yer alıyor.

İlk Kurşun Kalesi

Bu durağımızda, tarihimiz açısından anlamı çok büyük olan bir yerdeyiz: İlk Kurşun Kalesi. Cunda Adası’na çıkarma yapan Yunan askerine ilk kurşun burada sıkılmış Yarbay Ali Bey’in komutasındaki 172. alay tarafından. Bu yüzden de Kurtuluş Savaşı’nı başlatan ilk kurşunun bu olduğu düşünülüyor.

Çınarlı Cami

Ayvalık’ın en görkemli yapılarından birisi desek abartmış olmayız Çınarlı Cami için. Yapının minaresinin bulunduğu cephe batı cephesi, yani giriş cephesi. Bu arada, cephelerinde hem neoklasik hem de gotik etkileri görmek mümkün. Birden fazla üslubun kullanıldığı yapıları ekliktik olarak adlandırabiliriz.

Yapının mimarisinden bahsetmemiz gerekirse; aslen bir kilise olarak inşa edilmiş. 1780’lerde yapımına başlanmış. doğu-batı aksında dikdörtgen planlı olarak inşa edilmiş. Fakat daha sonraki yıllarda Yunana Haçı planlı bir kilise haline dönüştürülmüş. 1923 yılında ise camiye dönüştürülmüş yapı. Yapı camiye çevrildikten sonra ana giriş olarak kuzeydeki cephe kullanılmaya başlanmış.